Երկրում ստեղծված քաոսային, ռեպրեսիոն մթնոլորտը գնալով դառնում է անկառավարելի: Շարունակվում են մեկ անձի կամքով պայմանավորված քաղաքական ձերբակալությունները: Ազատ խոսելը, քաղաքական կարծիք հայտնելը դարձել է հանցանք գործելուն հավասարազոր քայլ: Այդ մասին արդեն ԵԽ պատգամավորներն են բարձրաձայնում:
Երեկ երեկոյան Մոսկվայից Երեւան ժամանեց Մասիսի ընդդիմադիր քաղաքապետ Դավիթ Համաբարձումյանը: Նրան դիմավորելու, իրենց զորակցությունը հայտնելու էին եկել բազմաթիվ մասիսցիներ, մարդիկ հանրապետության տարբեր քաղաքներից, արտերեկրից: Այնտեղ էին նաեւ Համբարձումյանի հարազատները, ընտանիքի անդամները, երեխաները, ովքեր հույս ունեին հայրիկին տեսնելու…
Սակայն, նրան ձերբակալեցին հենց ինքնաթիռի մուտքի մոտ: Ոչ ոք չկարողացավ նրան տեսնել: Անգամ չիմացան, թե որ մուտքից դուրս բերեցին: Թե՝ որն էր սրա իմաստը, գիտի միայն ձերբակալողներին հրահանգտ տվողը՝ Փաշինյանը: Մարդը իր ոտքով եկել էր, դեռ մի բան էլ ավելին՝ իր գալու օրն ու ժամը հայտնել էր ձերբակալողներին: Հետեւաբար, այդտեղից որեւէ տեղ փախչելու ցանկություն չուներ…
Մինչ Համբարձումյանի աջակիցների գալը հարյուրավոր ոստիկաններ կային թե՛ Զվարթնոց օդանավակայանի տարածքում, թե՛ ճանապարհին: Հետո եկան սեւ բերետավորները: Իսկ հավաքված աջակիցները պարբերաբար վանկարկում էին՝ «Դավի՛թ, Դավի՛թ», ծափահարում:
Արցախցի կանայք բավականին վրդովված էին, ասում էին՝ Նիկոլը մեզ տնից-տեղից զրկեց, հիմա էլ մեր թեւ ու թիկունք քաղաքապետին է մեզանից տանում: Նրանց զայրույթը զսպում էին Համբարձումյանի հարազատները, ընկերները, որպեսզի իրավիճակը չսրվի:
Ակնհայտ էր, որ Համբարձումյանի ընտանիքի անդամները, որքան էլ ծանր հոգեվիճակում էին, իրենց «պինդ» էին պահում, ոչ ոք չէր լացում, գոնե՝ արտաքուստ: Իսկ 13-ամյա աղջիկը լրագրողի հարցմանն ի պատասխան ասաց, որ իր հայրը ուժեղ է, դրա համար նրանից վախենում են:
Իհարկե, տեղին չէ Մասիսի քաղաքապետ Դավիթ Համբարձումյանին ու երկրի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին որեւէ առումով համեմատել իրար հետ, բայց մի փոքր զուգահեռներ կարելի է անցկացնել.
2008թ-ի մարտի մեկին Նիկոլ Փաշինյանը գլխավոր գործող անձանցից էր: Կան տեսանյութեր, որտեղ լսվում է, թե նա ինչպես է կոչ անում քարերով, ձողերով զինվել, բարիկադներ կառուցել, ինչպես է հոգին «փառավորվում», երբ իմանում է, որ ցուցարարները ոստիկանների ձեռքից վահաններ ու մահակներ են խլում, լսվում է նրա հայտարարությունը, թե «ղարաբաղցիներին» ոնց են դուրս անելու Հայաստանից: Այս ամենից հետո տեղի է ունենում մարտի մեկի ողբերգությունը՝ զոհեր, արյունահեղություն… Իսկ Նիկոլ Փաշինյանը փախչում , ճողոպրում է ու թաքնվում «Հրապարակի» ներկայիս խմբագիր Արմինե Օհանյանի տանը: Այս մասին արդեն Օհանյանը խոսել է հրապարակավ, խոսել է այն բանից հետո, երբ Փաշինյանը նրան դատի տվեց՝ պահանջելով մեկ միլիոն դրամ: Մեկուսկես տարի Արմինե Օհանյանը, վտանգելով իրեն ու իր ընտանիքին, պահում, խնամում է Փաշինյանին: Իսկ հիմա, լուրեր են շրջանառվում, թե Օհանյանը Փաշինյանի «սեւ» ցուցակում է եւ, ձերբակալության հերթը իրեն էլ կհասնի…
Այնուհետեւ, Փաշինյանը դուրս եկավ «թաքստոցից» ու դատվեց: Կարճ ժամանակ պատիժ կրելուց հետո «համաներվեց»: «Համաներվեց» այն մարդու կողմից, ով այսօր Դավիթ Համբարձումյանի քաղաքական թիմի ղեկավարն է: Թե ինչու «համաներվեց», դժվար է ասել… Դա, արդեն, այլ թեմա է…
Ինչեւէ , Փաշինյանը իր կողմից հրահրված իրադարձությունների կիզակետում թողեց իրեն հավատացող ու վստահող տաքացած, զայրացած, ադեկվատությունը կորցրած ցուցարարներին ու փախավ, թաքնվեց:
Ի տարբերություն Նիկոլ Փաշինյանի, Դավիթ Համբարձումյանը Մոսկվայից վերադարձավ Հայաստան՝ կալանավորվելու: Այստեղ կարեւոր գործոն է ինքնավստահությունը. վերջինս համոզված է, որ ինքը որեւէ հանցանք չի գործել, դատավճիռը հիմքեր ու ապացույցներ չունի եւ, մեկ անձի կամքով պայմանավորված վճիռ է: Նա վերադարձավ ոչ թե թաքուն, գողեգող, այլ հրապարակավ հայտնելով իր թռիչքի օրն ու ժամը: Սա, ինչպես ասում են՝ տղամարդավարի քայլ էր: Տղամարդ, որը անպատասխանատու չէ, «թռնող»-փախչող չէ, որեւէ մեկի թեւի կամ փեշի տակ թաքնվող չէ…
Հավանաբար, Փաշինյանի համար Համբարձումյանի կամավոր վերադարձն ու նման պահվածքը խորթ, անհասկանալի, զարմանալի երևույթներ են…
ՆԱԻՐԱ ՎԱՆՅԱՆ